Candy Darling - Minh tinh bị lãng quên (1944-1974)
Trong lịch sử phát triển của bộ môn thứ 7 đã có rất nhiều những thước phim về người chuyển giới mang hàm ý châm chọc, thù địch thậm chí là những lời đe dọa ẩn trong từng khung hình. Nhưng có một điều mà không một đạo diễn nam dị tính nào có thể tàn phá được đó chính là sức sống phi thường của những bông hoa chuyển giới nở rộ trong khu vườn nghệ thuật. Chúng ta đã từng có một “tiểu” Marylin ngay trên đại lộ Seymour Levy phố Bleecker. Xuất hiện với mái tóc white blonde nước da trắng ngần và sức hút mãnh liệt, bà ấy chính là Candy Darling – diễn viên chuyển giới đầu tiên của Hollywood, một trong những nàng thơ truyền cảm hứng cho Andy Warhol. Người phụ nữ “trải đường” cho các Drag Queens đường phố như Rupaul hay Divine có hào quang như ngày hôm nay. Ngôi sao chưa rực sáng thì đã lụi tàn, đây là cuộc đời đầy thăng trầm của nàng thơ mà bạn chưa có cơ hội yêu.
Tuổi thơ và khát khao nổi loạn
Candy sinh ra ở Forest Hills, Queens dưới cái tên James Slattery. Như bao người chuyển giới khác, thời thơ ấu của bà đều là những câu chuyện buồn, bà thường hay bị bạn bè cùng lứa bắt nạt còn đám con trai thì luôn cho rằng bà quá nữ tính để chơi những trò chơi thể thao cùng chúng. Bà luôn là một đứa trẻ đặc biệt mộng mơ và đầy cảm xúc, Candy luôn biết rằng bà ấy sẽ trở thành một ngôi sao, cũng vì thế mà từ khi còn rất nhỏ, niềm yêu thích dành cho phim ảnh cũng được bộc lộ rõ rệt. Bà đắm chìm vào những thước phim đen trắng cũ, một trong những bộ phim ám ảnh bà nhiều nhất có lẽ là Million Dollar. Khoảng thời gian một mình bà thường diễn lại một số cảnh phim mà mình yêu thích, tính cách cũng như lối diễn xuất cường điệu của bà cũng được ảnh hưởng rất nhiều từ nữ minh tinh như Kim Novak, Joan Bennett. Bà là một đứa trẻ với tâm hồn nghệ thuật, yêu diễn xuất tới nỗi khi gia đình còn định cư ở Forest Hills, mẹ bà đã cho Candy tham gia các lớp học diễn xuất dành cho thiếu nhi. Nhưng sau khi cha mẹ bà (James và Theresa Slatter) ly dị, bà chuyển về sống cùng mẹ tại Long Islands, tình cảnh của hai mẹ con quá nghèo nên đã không thể cho bà theo đuổi đam mê học diễn xuất nữa.
Bà còn có một người anh trai ruột, sau cuộc hôn nhân đổ vỡ của cha mẹ, hai người đã bị chia cắt. Tiếc thay, người anh trai đó về sau chưa từng nhận mình có một đứa em chuyển giới. Năm 16 tuổi, Candy được học tại một môi trường công lập, bà từng bị một nhóm thanh niên bắt nạt, đánh đập nhiều lần do không thể chịu đựng được áp lực từ phía môi trường học tập độc hại, Candy bỏ học. Bà đăng kí một khóa học làm đẹp bao gồm làm tóc trang điểm tại trường dạy nghề thẩm mỹ DeVern ở Baldwin, Long Island.
Sau một khoảng thời gian học tập ở đó, trong một lần vô tình “dạo chơi”, bà đã khám phá ra một bí mật về giới tính từ một người bán giày trẻ em ở địa phương. Bà đã tập mặc quần áo nữ, đi đứng và trang điểm như một người phụ nữ rồi bí mật đến một quán bar cho người đồng tính có tên “The Hayloft”, đây là nơi mà bà trở thành tâm điểm của sự đàm tiếu. Có một nghịch lý là từ xưa tới nay luôn có một bộ phận những người đồng tính nam cực kì có ác cảm với người chuyển giới. Giới tính của Candy sớm bị bại lộ và bà không thể chốn khỏi thị phi, huống chi đây là một thành phố nhỏ, một người bạn của mẹ bà đã phát hiện ra Candy mặc đồ nữ trên chuyến tàu trở về nhà. Khi mẹ bà biết chuyện, sự xung đột giữa hai mẹ con lại càng lớn. Nhưng không vì thế mà Theressa ngừng yêu thương đứa con bé bỏng của mình, Theressa nói trong một lần phỏng vấn: “Khi đó tôi biết… rằng tôi không thể ngăn Jimmy (Candy) xinh đẹp và tài năng.
Giữa Candy cùng mẹ có một thỏa thuận là khi bà ra ngoài, bà phải thật cẩn thận tránh xa khỏi mọi rắc rối có thể. Ngay cả khi Candy thường xuyên bắt tàu đêm đến Manhattan để làm việc giao lưu kết bạn bà cũng phải tránh khỏi những lời đàm tiếu của hàng xóm mình bằng cách đi bộ đến ga Long Island Rail Road từ đó bắt chuyến tàu đến Manhattan. Nơi đó bà có một ngôi nhà nhỏ mà bà hay gọi vui là “ngôi nhà nông thôn của tôi” ở số 79 đại lộ số 1 công viên Massapequa, cũng trong khoảng thời gian này bà thường đến Greenwich Village để gặp gỡ bạn bè trên phố Bleecker.
Vào mùa hè năm 1966 trên đường đến Greenwich Village bà đã gặp Jeremiah Newton, người mà sau này chính là một người bạn thân thiết nhất của bà. Hai người vừa gặp đã vô cùng quý mến lẫn nhau vì cả hai đều là những đứa trẻ có quá khứ đáng thương, Candy đồng cảm với hoàn cảnh của bạn còn Jeremiah thì bị thu hút bởi vẻ bề ngoài cũng như hào quang nghệ sĩ của Candy. Hai người quyết định thuê một căn hộ dột nát rồi từ đó trở thành người bạn cùng phòng tri kỉ của nhau. Jeremiah về sau cũng chính là đạo diễn người chịu trách nhiệm sản xuất cho bộ phim tài liệu: “Beautiful Darling” kể về người bạn thân quá cố của mình, ông cũng là người đồng sáng lập ra quỹ từ thiện của Candy. Người chôn cất cho mộ của bà cũng là ông và người ở lại cũng là ông…
Trong thời gian hành nghề diễn xuất Candy lấy tên là Hope Slattery. Sau khi thực hiện quá trình tiêm hormones tại đại lộ số 5, bà cùng một người bạn Drag Queen Jackie Curtis thành lập một câu lạc bộ kịch, diễn những vở kịch tự do dưới đủ mọi hình thức. Bà cũng nhiều lần đổi nghệ danh sau Hope Slattery thì đã đổi thành Hope Dahl rồi chuyển thành Candy Dahl do niềm yêu thích của bà với đồ ngọt rồi đổi thành Candy Cane. Trong cuốn hồi kí của Holly Woodlawn – người bạn diễn của Candy, Holly nói rằng sau sân khấu Candy được bạn diễn cùng nhà sản xuất vô cùng yêu quý đến nỗi cứ nhắc đến bà là lại phải nhắc tới chữ “Darling” (em yêu, cục cưng), từ đó cái tên Candy Darling được ra đời.
Hành trình theo đuổi danh vọng
Candy cùng Jeremiah dưới ống kính của Andy Warhol
Có nhiều người thường đùa rằng họ giống như một đôi tình nhân, nhưng thực tế thì Jeremiah là người đồng tính nam và mối quan hệ của họ thân thiết như một người anh trai quan tâm tới cô em gái nhỏ của mình.
Bà cùng Jackie Curtis biểu diễn tại một câu lạc bộ với vở diễn mang tên Glamour, Glory and Gold , cùng sự tham gia của Darling trong vai “Nona Noonan” và Robert De Niro thời trẻ , người đóng sáu phần trong vở kịch. Cũng nhờ cơ duyên với Jackie Curtis, người đã mời được Andy Warhol tham gia buổi biểu diễn, sau đó họ gặp nhau tại một câu lạc bộ The Tenth of Always vào năm 1967, lúc này sự nghiệp của Candy chính thức được bước sang trang mới.
Nàng thơ của Andy Warhol
Andy thường dẫn bà tới giao lưu tại những câu lạc bộ dành cho giới quý tộc và luôn dành những lời khen có cánh cho nhan sắc cũng như khả năng diễn xuất của bà. Hai người thường có rất nhiều hình ảnh báo chí chụp chung với nhau.
Candy và Warhol trong một buổi chụp hình năm 1971
Andy Warhol là một họa sĩ, đạo diễn trẻ làm phim underground được công chúng mến mộ và giới phê bình nghệ thuật đánh giá rất cao. Các bạn có thể quen thuộc với những tác phẩm mỹ thuật Pop Art đã làm lên thương hiệu của ông, Andy cũng thực hiện rất nhiều những bức chân dung cho ngôi sao lớn như Marylin Moonroe, Liz Taylor, v..v . Sau buổi gặp gỡ định mệnh, Andy như bị thu hút bởi Candy và ông đã không ngần ngại mà chính thức mời bà về studio của ông- The Factory để thực hiện quá trình debut cho bà với vai trò là một trong những diễn viên trẻ dưới sự dẫn dắt của ông. Warhol đã chọn Darling trong một cảnh hài ngắn trong Flesh (1968) với Jackie Curtis và Joe Dallesandro . Sau Flesh , Darling được giao một vai trung tâm trong Women in Revolt (1971).
Bộ phim đầu tay do Candy đóng vai chính là Women in Revolt được công chiếu lần đầu tiên tại Los Angeles Flimex với tên gọi Sex sau đó được chiếu với cái tên ” Những người phụ nữ của Andy”. So với khoảng thời gian này, kịch bản của phim có phần gây tranh cãi và cái tên nổi tiếng như Andy dính líu vào chắc chắn sẽ khiến cho mọi người rất phẫn nộ, trước ngày công chiếu phim có rất nhiều phụ nữ mang bảng hiệu đến biểu tình họ cho rằng quan điểm giải phóng phụ nữ trong phim của Andy thật ngớ ngẩn và việc một người chuyển giới đóng vai một người phụ nữ dị tính là xúc phạm lên nữ quyền. Khi Darling nghe về vụ biểu tình bà ấy chỉ nói :’ “Dù sao thì những con dyke này nghĩ chúng là của ai? Chà, tôi chỉ hy vọng tất cả họ đều đọc được bài đánh giá của Vincent Canby trên tờ Times hôm nay”. Anh ấy nói rằng tôi giống như con lai giữa Kim Novak và Pat Nixon. Đó là sự thật – tôi đúng là có mũi của Pat Nixon.
Những tưởng rằng Candy có được ánh hào quang như bà muốn nhưng thực tế lại cực kì tàn ác, việc bà là một diễn viên mới nổi lại là người chuyển giới khiến cho vấn đề đi casting rất khó khăn, không phải đạo diễn nào cũng mong muốn những diễn viên như bà. Cũng vì thế mà Candy dường như không hề có tiền, doanh thu từ flim của Andy không mấy khả quan và thật sự bà nói ông không hề trả nhiều castxe cho những đứa con cưng của mình. Candy vẫn xuất hiện như một ngôi sao mỗi lần được Andy dẫn đi giao lưu, bà lấy thức ăn từ những bữa tiệc của quý tộc để mang về và ăn cho những ngày hôm sau, bà sống chủ yếu nhờ vào đồ hộp và Candy có đi làm bồi bàn bán thời gian tại cửa hàng Slugger Ann’s quán ăn do bà của Jackie Curtis làm chủ. Cuộc sống nay đây mai đó cực kì lay lắt bà đã tạo ra một hình ảnh rằng mình là một minh tinh nên cũng vì thế mà tất cả những người xung quanh luôn nghĩ rằng bà ấy có mọi thứ trên đời, nhiều lần bà cũng đến tìm Andy tại studio của ông để vay tiền nhưng ông từ chối gặp bà. Có những lúc bà ngồi đợi trong văn phòng của Andy cả ngày nhưng cuối cùng thì vẫn nhận lại chính là sự bỏ rơi, rồi Andy thực hiện một buổi phỏng vấn nói rằng ông sẽ không làm việc với Drag Queens hay những người chuyển giới nữa. Hollywood muốn một người phụ nữ thực thụ. Từ đây mối nhân duyên tưởng chừng như cứu dỗi một chòm sao lại khiến tương lai của nó khó có thể rực rỡ.
Candy là một diễn viên hết sức tài năng và điều đó là điều không ai có thể phủ nhận, nhưng chính vì giới tính khác thường vào thời điểm đó đã trở thành một rào cản rất lớn khiến cái tên của bà khó có thể vươn xa. Sau khi mối quan hệ nghệ thuật với Andy kết thúc, bà vẫn tiếp tục đóng trong rất nhiều bộ phim độc lập sau đó. Rất nhiều bạn diễn của bà sau này trở thành những diễn viên có sức ảnh hưởng nhất định tới văn hóa làm phim đương đại. Người hâm mộ cũng tin rằng với khả năng của mình, việc bà trở thành một ngôi sao nổi tiếng cũng chỉ là việc sớm muộn mà thôi. Candy cũng góp mặt trong rất nhiều những tác phẩm nổi tiếng bao gồm Silent Night, Bloody Night , Wynn Chamberlain ‘s Brand X, và một vai đồng diễn trong Some of My Best Friends Are … ” .
Một trong những vai diễn mà mình vô cùng ấn tượng chính là Karen của Some of My Best Friends Are… Đóng cùng Gary Sandy ( ngôi sao của WKRP in Cicinnati), Rue Mcclanahan (ngôi sao của The Golden Girls). Trong phim bà đóng một người chuyển giới vai diễn của bà rất ấn tượng từ thoại cho tới khung hình, có cảnh phim người đàn ông nhảy cùng bà phát hiện bà là trans đã trực tiếp đánh xé quần áo ngay tại quán bar khiến người xem vô cùng cảm động. Candy cũng xuất hiện trong Klute cùng Jane Fonda và Lady Liberty với Sophia Loren. Năm 1971, bà đến Vienna để thực hiện hai bộ phim với đạo diễn Werner Schroeter: Cái chết của Maria Malibran, cùng một bộ phim khác chưa bao giờ được công chiếu.
Nỗ lực vụt sáng của ngôi sao sắp lụi tàn
Myra Breckinridge (film) bộ phim mà đáng lý ra phải dành cho Candy
Candy bên cạnh đạo diễn Tennessee Williams. Ông cũng rất thương mến bà, ông cho Candy một phòng thử đồ riêng và một ngôi sao trên cửa để luôn nhắc nhở bà chính là một ngôi sao rực rỡ của ông.
Nỗ lực của bà trong việc xâm nhập vào dòng phim chính thống, bằng cách thử vai cho vai chính trong Myra Breckinridge(1970) nhưng sau đó bị đánh trượt và mất vai chính vào tay Rachel Welch. Bộ phim này kể về một người chuyển giới nữ có ý định thâm nhập vào Hollywood sau quá trình chuyển đổi giới tính, kịch bản mà chắc chắn đo ni đóng giày cho Candy nhưng đạo diễn lại nghĩ bộ phim không thể thành công trên phương diện truyền thông vì trường hợp đặc biệt của bà nên đã cast một người phụ nữ dị tính. Một trong những cast chính của bộ phim chính là Mae West, đã hết sức tức giận khi biết tin vai diễn của người chuyển giới lại không để cho Candy đóng, sau đó là hàng loạt drama sau phim với Rachel Welch khiến bà không còn hứng thú tham dự liên hoan phim hay chụp ảnh chung cùng người bạn diễn.
Candy cũng nằm trong bản sản xuất ban đầu năm 1972 của vở kịch Small Craft Warnings của Tennessee Williams , được tuyển chọn theo yêu cầu của Williams. Bà đóng vai chính trong sự hồi sinh năm 1973 của The White Whore and the Bit Player , một vở kịch năm 1964 của Tom Eyen, tại Câu lạc bộ Nhà hát Thử nghiệm La MaMa. Bộ phim được sản xuất song ngữ, có tên The White Whore and the Bit Player/La Estrelle y La Monja, và do Manuel Martin Jr đạo diễn . Nhân vật của Darling, một nữ diễn viên Hollywood chỉ được biết đến với cái tên “Con điếm”, dựa trên Marilyn Monroe . Bà đã trình diễn phiên bản tiếng Anh đối diện với Hortensia Colorado, và phiên bản tiếng Tây Ban Nha được trình diễn bởi Magaly Alabau và Graciela Mas. Như một bài đánh giá về vở kịch đã nói, “Với mái tóc bạch kim được chải lệch và tập tành phụng phịu, quý cô Darling trông giống y như nhân vật và kiên quyết giữ cho cô bé diễn xuất không bị mất giá trị. Khía cạnh nhập vai có lợi cho cô ấy
Ánh sáng cuối cùng
Sau khoảng thời gian vật lộn với điện ảnh, Candy ngày càng kiệt quệ, bà mệt mỏi với cuộc sống và tinh thần thì ngày một đi xuống. Bà viết nhiều trong nhật ký của mình nhưng đa số là những ước mơ dang dở những lời than thở về cuộc sống đầy khắc nghiệt. Người như bà khó có thể kiếm được một công việc bình thường huống chi là ao ước đám cưới và gia đình cho riêng mình. Nhưng số phận lại một lần nữa trêu đùa bà, bà mắc ung thư hạch bạch huyết, do không phát hiện sớm nên tình trạng bệnh đã chuyển về giai đoạn muộn, khối u lớn đã hình thành trong ổ bụng, không thể chữa trị được nữa. Candy gọi cho người bạn thân Jeremiah và nói đùa với ông rằng : “Tôi mang thai rồi, thượng đế đã đáp lại lời nguyện cầu của tôi, người cho tôi được làm mẹ”. Jeremiah sau khi biết người bạn tri kỉ bị ung thư giai đoạn cuối đã suy sụp rất nhiều. Có điều kì lạ là Candy dường như rất thích thú với việc này, bà vẫn cư xử như mình đang trong một bộ phim mà nhân vật chính là bà sắp qua đời. Một vài tháng sau quãng thời gian chữa bệnh, Candy trước khi vào phòng mổ để trải qua một cuộc phẫu thuật đã gọi Peter Hujar – nhiếp ảnh gia mà bà quen để thực hiện một photoshoot mà sau này trở thành một trong những tác phẩm nổi tiếng nhất của ông.
Darling chết vì bệnh ung thư hạch bạch huyết vào ngày 21 tháng 3 năm 1974, ở tuổi 29, tại bệnh viện Columbus thuộc Trung tâm Chăm sóc Sức khỏe Cabrini...Bà ra đi để lại cho người bạn tri kỉ của mình một lá thư:Vào lúc cậu đọc được lá thư này thì có lẽ mình đã chết rồi. Thật đáng buồn đúng không? Dù là đứng trước cái chết nhưng mình lại chẳng có một hi vọng nào cho cuộc đời này. Dù xung quanh có bạn bè và sự nghiệp đang phát triển, mình vẫn cảm thấy thật trống rỗng để có thể tiếp tục trên hành trình đầy vô lý này. Mình chán ghét mọi thứ Jeremiah à, cậu có thể nói là chán tới chết đó, buồn cười đúng không nhưng đúng mà...
Di sản để lại cho thế hệ sau
Có thể bà không biết nhưng sự tồn tại của bà đã làm thay đổi cục diện của rất nhiều thứ. Khoảng thời gian đó vì có Candy mở đường mà rất nhiều những ngôi sao LGBTQIA+ khác mới có cơ hội được tồn tại và làm việc với những nhà sản xuất lớn. Họ muốn tìm những Candy Darling tiếp theo, những biểu tượng có thể kế thừa ánh hào quang. Candy chính là một tượng đài cho rất nhiều những diễn viên chuyển giới trẻ hiện tại với tài năng , ngoại hình đều phải được cân bằng. Cái tên Candy Darling cũng được xuất hiện trong rất nhiều những phương diện đại chúng khác. Bà được miêu tả lần đầu trong bộ phim “I Shot Andy Warhol (1961)”, được khắc họa qua drag queen Wililam Beli trong bộ phim Cinema Verite của đài truyền hình HBO năm 2011. Cuộc đời của bà cũng được truyền cảm hứng rất nhiều cho các nhạc sĩ, nhà soạn nhạc. Bà cùng người bạn Taffy được nhắc trong điệp khúc của bài hát “Cintadel” của nhóm nhạc huyền thoại Rollin Stones năm 1967, ca khúc chủ đề “Candy Says” do Doug Yule trình bày trong Album The Velvet Underground năm 1969 hay Walk On The Wild Side của Lou Reed. Nhạc sĩ St Vincent đã đặt tên một bài hát theo tên bà và lấy cảm hứng từ hình ảnh của Candy cho album. Năm 2009 tạp chí C ☆ N D Y đã lấy tên của bà như một hành động vinh danh tới cố nghệ sĩ, Byredo cũng tạo ra mùi nến thơm với tên gọi Darling dành riêng cho những nàng thơ như bà. Bộ phim tài liệu Beautiful Darling do người bạn thân Jeremiah của bà làm đạo diễn dựa trên câu chuyện cuộc đời của bà được công chiếu tại liên hoan phim Berlin International Flim Festival và dành rất nhiều những giải thưởng cao quý. Vào năm 2019 bộ phim về tiểu sử của bà cũng chính thức bấm máy được viết bởi Stephanie Kornick và điều hành sản xuaasrt bởi Zackary Drucker, một diễn viên chuyển giới nữ có tên Hari đã được nhà sản xuất mời diễn vai Candy Darling. Candy đã sống một cuộc đời như bà ấy muốn dù có thành danh hay không thì di sản mà bà để lại sẽ mãi mãi được nhớ tới, mình ước gì bà có thể ở đây ngày hôm nay chứng kiến những diễn viên chuyển giới trẻ đầy tài năng xuất hiện trong những khung giờ mà khi xưa tưởng chừng như một giấc mơ.
Yên nghỉ nhé, Darling.
