Giới thiệu
Này, bạn có muốn thay đổi giọng nói của mình không?
bạn có thể đấy… Đây là một lựa chọn.
Giọng nói của chúng ta dễ uốn nắn hơn nhiều so với những gì ta tưởng. Có hàng tá cách khác nhau mà ta có thể học để kiểm soát độc lập và thay đổi giọng nói của mình. Cách chúng ta nói hiện tại không phải là một giọng “duy nhất” của mình, nó là một thói quen. Và một thói quen có thể thay đổi được, nếu chúng ta muốn.
Việc này sẽ được thực hiện qua 2 góc độ. Một là, phá vỡ các chuyển động cơ liên quan rồi vận dụng cách dùng chúng riêng lẻ, thông qua các bài tập đơn giản. Hai là, lắng nghe những giọng “mẫu” được lựa chọn cẩn thận và học cách bắt chước chúng. Chúng ta sẽ đạt được kết quả nhanh hơn nhiều khi ta áp dụng cùng lúc cả 2 cách.
Theo hướng tiếp cận của mình, thì luyện giọng không phải là một quá trình nữ hóa. Đó là một quá trình của sự linh hoạt đến trôi chảy hoàn toàn trong không gian giọng nói mà chúng ta có thể đạt được.
Khi ta đạt được sự tự do hoàn toàn trong phạm vi giọng của mình. Ta có thể chọn chính xác giọng nói mà mình muốn, cho dù đó là 1 hay 2 giọng, hoặc 3 giọng, giọng nam tính, giọng nữ tính, giọng nửa nam nửa nữ, giọng người già, giọng trẻ con, con người hoặc hoạt hình. Tất cả là tùy ở ta chọn.
Phương pháp này được sắp xếp thành 4 cấp độ, từ Cơ bản đến Thành thạo, mỗi cấp độ lại chia ra làm 3 tiểu mục. Bạn có thể mất cả tháng cho mỗi cấp độ, 1-2 tuần cho mỗi tiểu mục, nhưng không cần phải nắm vững từng tiểu mục trước khi chuyển sang tiểu mục tiếp theo, chỉ cần cho bản thân đủ thời gian đọc tài liệu và cảm nhận, luyện tập nó. Không cần nhanh, đừng cố làm cho mình bị quá tải, tất cả đều cần thời gian để thay đổi.
Cấp độ cơ bản
Thời lượng khuyến nghị 1-2 tháng
Cảm hứng (Dễ)
Đầu tiên, hãy xem video này để có cái nhìn nhanh, tổng quan về phương pháp luyện tập nữ hóa giọng nói
Sau đó, hãy nghe đoạn audio này để xem mình chuyển từ giọng nam sang nữ. Bạn cũng có thể nói giống mình nếu bạn luyện tập
Tiếp theo, hãy xem video này để hiểu thêm được các lý thuyết âm học liên quan
Sau khi xem video xong bạn chả hiểu gì đâu đúng không? Mình có để 2 bài giải thích bên dưới để đọc nhé, đọc xong 2 bài dưới này sẽ hiểu được trong video đang nói gì, chưa hiểu thì cũng chả cần hiểu ngay đâu. Bạn sẽ còn phải xem lại nó nhiều lần trong quá trình luyện tập đấy:
Tiếp theo, hãy xem video dưới đây để có cái nhìn tổng quan về cấu tạo của giọng
Bài tập của tiểu mục 1: Hãy tìm video, bản ghi âm giọng nói của một người nữ mà mình muốn bắt chước, đó sẽ là nguồn cảm hứng và điểm tham khảo của bạn. Giọng nói này không nhất thiết phải là một giọng hoàn hảo, tuyệt đỉnh, chỉ cần dễ nghe, dễ hiểu là được rồi. Hãy nghĩ đến các nữ diễn viên, ca sĩ, thần tượng, nữ youtuber có giọng hay chẳng hạn.
Sau đó, hãy bắt đầu nghe nó, ít nhất là vài phút mỗi ngày. Kết quả của bài tập này sẽ giúp bạn định hình rõ mẫu giọng và âm thanh giọng mình thích. Hãy để ý đến những giọng nói mới, nếu bạn tìm được một giọng hay hơn, cảm thấy thích hơn, hãy nghe giọng đó.
Chiều dài đường dẫn âm (Khó)
Ở phần này, bạn sẽ bắt đầu học cách kiểm soát các cơ nâng của thanh quản/thanh hầu (hộp âm). Đây là cách giúp bạn làm ngắn chiều dài đường âm, từ thanh hầu đến môi, để phù hợp với tỷ lệ đường âm điển hình của nữ. Việc xây dựng và kiểm soát các cơ này sẽ mất một thời gian, vì vậy ta sẽ bắt đầu với phần này trước.
Video này là về bài tập giữ khi đang nuốt (Hold a Swallow). Hãy dùng tay, chạm vào thanh hầu (trái táo adam) của mình. Khi nuốt, bạn sẽ cảm nhận thấy thanh hầu đi lên. Ngược lại khi ngáp, bạn sẽ thấy nó đi xuống.
Một khi cảm nhận được thanh hầu đi lên xuống vài lần, hãy tiếp tục xem video bài tập “Chó lớn, chó bé” (Big dog, Small dog):
Nếu bạn gặp khó khăn với chó bé, hãy ngáp và kéo thanh hầu xuống, sau đó bắt đầu nuốt để nâng thanh hầu lên, rồi thè lưỡi như con chó và nói thì thầm “ahhhh” để đảm bảo không bị nghẹt cổ họng (Nên làm chỗ 1 mình thôi nhé, vì kỳ lắm đấy :<). Sẽ cần luyện tập để chuyển nuột nà từ chó lớn “Uhhhhh” sang chó bé “Ehhhhh” khi thanh hầu nâng lên trên, hãy đặt một ngón tay lên cổ để cảm nhận thanh hầu di chuyển lên xuống.
Sau đó, hãy xem video này và thử bài tập “Tiên cá thì thầm” (whisper Siren)
Bài tập của tiểu mục 2: Hãy tập bài “Tiên cá thì thầm” trong vài phút bất cứ lúc nào bạn nhớ, trong suốt cả ngày, hàng ngày – chẳng hạn như khi đi vệ sinh… Âm thanh phát ra từ bài tập này gần như là im lặng nên đừng lo việc người khác sẽ nghe thấy, bạn có thể thực hiện bất cứ ở đâu và nhớ tập giữ cơ thanh hầu ở cao nhất, ở trên cùng, để cho cơ thanh hầu làm quen với việc đó (nó là quãng cao của bài tập Tiên cá thì thầm hoặc quãng cao của bài tập chó nhỏ). Cuối cùng, kết quả đạt được của bài tập này sẽ giúp bạn nâng thanh hầu lên cao một cách dễ dàng mà không làm căng các cơ ở hàm và cổ. Về sau, khi thoải mái hơn, bạn có thể thả lỏng các cơ ở cổ ra một chút, dần dần cho đến khi bạn có thể làm được các bài tập dễ dàng mà cơ không bị căng.
Cao độ giọng - Pitch (Trung bình)
Nhớ là tiếp tục tập luyện 2 bài trước mỗi ngày nhé, khi nhuần nhuyễn rồi và sẵn sàng cho điều mới mẻ hơn, bạn có thể chuyển sang tập Pitch (Cao độ giọng), dễ hiểu hơn là làm thế nào, để làm giọng nói của mình cao hay thấp. Pitch chỉ là một trong nhiều yếu tố quyết định giọng nói, và thậm chí nó còn không phải yếu tố quan trọng nhất, nhưng có lẽ nó là điểm khác biệt lớn nhất giữa giọng nam trung và giọng nữ trung.
Ngoài Pitch, còn có một yếu tố khác là Âm vực/Âm khu (Register) mà giọng nói của ta sẽ bị khóa vào các âm khu khác nhau ở trong quãng giọng của mình, mỗi âm khu lại có chất lượng âm thanh khác nhau, có các âm khu là:
- Vocal Fry- (Giọng Siêu trầm)
- Modal Voice/Chest Voice – Giọng ngực – Đây là quãng giọng các bạn thường hay nói hàng ngày
- Head Voice (Giọng đầu)
- Falsetto (Giọng giả thanh)
- Whistle voice – Giọng này nghe như tiếng chim hót vậy
Hãy xem video này để thấy được sự khác nhau giữa giọng ngực và giọng giả thanh (và giọng pha -Mixed voice).
Sau khi xem xong video, hãy thực hiện bài tập kỹ thuật khởi động/ làm ấm giọng dưới đây, sau đó cố thử chuyển đổi giữa các âm khu vài lần, cả hát và nói.
Sau khi khởi động xong, hãy tải ứng dụng Vocal Pitch Monitor trên Android (Miễn phí) hoặc Vocal Pitch Monitor trên iOS-Iphone (0.99$).
Note: Vocal Pitch Monitor trên iOS mất phí là 0.99$ ~ 20.000 VNĐ, mình chưa tìm ra phần mềm nào tối ưu hơn mà miễn phí, dù sao thì nó cũng là một số tiền khá ít ỏi so với lợi ích mang lại, phần mềm này rất cần thiết trong những bài tập sau này. Nếu bạn không muốn trả 20k để mua phần mềm thì có thể Jailbreak iphone và dùng các cửa hàng ứng dụng lậu như TutuApp.
Trong phần cài đặt, hãy thay đổi thang đo thành F Major và chọn hiển thị tần số (Display frequency) tính bằng Hz. Như ảnh hướng dẫn bên dưới đây, các bước được thực hiện từ trên xuống dưới.
Ok. Vậy là bạn đã cài đặt cũng như thiết lập ứng dụng xong rồi. Giờ hãy mở ứng dụng này lên và bắt đầu nói thử, khuyến khích đeo tai nghe có mic để không dính tạp âm nhé. Sau khi nói, ứng dụng này sẽ tự động nhận diện Pitch (Cao độ giọng) của bạn đang ở quãng nào và hiển thị trên màn hình. Một giọng nam bình thường sẽ rơi vào quãng F2 đến F3, ví dụ như ảnh dưới
Giờ bạn hãy cố nói làm sao cho có Pitch cao hơn, cho đến khi giọng của bạn đạt được đến mức của nữ, mức của nữ là khoảng từ F3 trở lên. Nhưng đừng cố lên quãng F4 nhé, giọng sẽ nghe như nhân vật hoạt hình đấy.
Có thể ban đầu giọng của bạn đang ở trong âm khu giọng ngực, nhưng sẽ chuyển sang âm khu Falsetto (Giả thanh) để cố vào Pitch giọng của nữ tại một số điểm. Nếu phải hét lên để đạt Pitch cao hơn thì đừng có cố, hãy quay trở lại âm khu giọng ngực của mình, đừng lo lắng về việc bạn chưa thể lên Pitch cao hơn lúc này.
Bài tập của tiểu mục 3: Dành một ít thời gian mỗi ngày (Khoảng nửa giờ) để luyện kỹ thuật khởi động như đã xem ở video trên, sau đó luyện nói trong Pitch giọng của nữ (Quãng từ F3 đến F4) hoặc gần mức này nhất có thể, cố đừng để giọng bị sang Falsetto (Giả thanh). Bạn có thể nói bất cứ thứ gì khi luyện tập bài này, đọc sách, đọc bài, đọc báo,… trong khi vẫn bật ứng dụng Vocal Pitch Monitor để theo dõi giọng của mình.
Mọi thứ bắt đầu đều khó khăn, nhưng không sao, hãy tập làm quen để nói trong quãng giọng đó. Nhớ uống nước đầy đủ, không để khô cổ họng và giải lao khi bạn có các triệu chứng như rát, căng, khàn họng!
Cấp độ cơ bản đến đây là hết
